LAUREOLUS |
MARIAE IOANNES sorori dulcissimae. |
Lucus Aricina croceum de fronde videtur exhalare diem, subeuntque crepuscula caelo. Iam non purpurea variat lacus aequora luce; Vesper opacatis tremulus nunc murmur in undis | |
5 |
lene ciet; late resonant asionibus alni. En pia reptat anus, vetulo comitante, domumque sub noctem redeunt. Domus est in limine silvae et media in dumis paleae casa tecta maniplis. «Hora subit» pia dicit anus, «qua Virbius artis |
10 |
ex hederis caput ignoti deus exserit antri cautus, et ingentes sensim nigrescere truncos ac similem nebulae fumantem prospicit umbram. Olli intus thalamus lychno cristallinus ardet perpetuo: cubat ille dies vitamque priorem |
15 |
somniat et rapitur furiis immotus equorum. Assidet et lento blanditur carmine nympha Egeria et madidam frontem solatur anhelo. Nocte deam sequitur deus, et, cum luna renidet, per lucum tacitis videas vestigia flammis |
20 |
gliscere et immortale potes deprendere murmur, quale sonant crebrae percusso marmore guttae. Sed vagus obscurusque per interlunia lustrat assidue silvam gemitu loca flebilis implens». Haec memorans tecto successerat. Ecce sub ipsa |
25 |
forma casa conspecta viri. «Recludite portam meque» ait «hospitio miserum dapibusque iuvate». Forma erat humana maior, vox triste sonabat nescioquid. Stupuere senes atque «Hospes, haveto», dixit anus, «concede intro» dextraque prehenso |
30 |
anteit. Apparet nigro domus illita fumo stellaeque a patula mediae micuere fenestra. Hanc nactus tacitas hospes circumtulit omnes per dumos acies perque atra silentia luci multa agitans: clare quem iam fulgente lucerna |
35 |
haerentem ut pura videre in nocte, subinde quaesivere oculos oculi digitusque labellis st ait impressus. Tandem conversus et ora et latos pavidis umeros oculosque flagrantes, quos silva tremulisque putes horrescere ramis, |
40 |
mirari dedit ac pharetram venantis et arcum. «Quisquis es» inquit anus «nostro succedere tecto et dignate domum praesens invisere castam, aequus ades, precor, aequus abi, de te male nunquam si meriti, silvam veriti si laedere, vestram |
45 |
si, bone, ne ipsa quidem violavit pupula sedem». Sic ait et palmis orabat uterque supinis. «Iam taceas: quid opus verbis? tibi tessera detur. Aspicite, at visum nusquam vidisse putate». Haec hospes: tremuloque senex haec adicit ore: |
50 |
«Quem te, hospes (multis nam gaudes, sancte, vocari nominibus, quorum hoc laudas, hoc tempore temnis), da quo nos igitur, nequis forte inscius erret nomine...» «Scitis enim» rapidus sic hospes, et ictam insonuit palma et tremefecit pondere mensam. |
55 |
«Vae vos ... sed moniti cautique tacenda tacete. Cur autem cessas nec donis sedula mensam instruis oblito, iamdudum, mater, aventi, quae procul in vita delectavere priore? Nec mihi liba manus durat per inhospita silvae |
60 |
ulla nec ulla dapes mihi mollit flamma paratas». Nec mora: festinant. Dependens perna camino tollitur: hinc partem resecat vetus ordine coniunx et minuit cultro sordes ornatque patellam; dein foliis mensam ficulnis sternit et affert |
65 |
succinctus raphanos et pocula sistit et atram sustinet et manibus testam vix atque genus vi. It, redit: at properata gemens anus ignibus infert liba foci: raucum flabellis urguet ahenum; imperitatque viro: nunc hoc, nunc admonet illud. |
70 |
Iam fruitur dapibus, iam dulci proluit hospes corda mero: veniamque epulis anus orat inemptis, mala memor coniunx apponit et impiger uvam. «Non indigna deo» satur ille ait «hospite cena gaudentem silvis variaque ambage beavit». |
75 |
Cui vetulus: «Macte hoc igitur, quicquid fuit, esto, non dedignatus mensam deus» inquit «acernam». «Hospes, ain vero? quippe, inquam: nulla sepulcri ara manet, nulla terra cohibebor humatus». Sic ait, at fronti rugas obduxerat. Illi |
80 |
multa diu taciti secum tum volvere, secum mirari sacro perculsi corda pavore, quod deus aeternos maereret nectaris haustus nostraque divina traheretur fronte senectus. Ecce hospes subito exclamans: «Age vive! quid autem? |
85 |
Nonne mihi luci securis quercubus horrent? nonne cavum tutis antrum me amplectitur umbris? Et mea sunt, oculi mihi quae videre, nec ulla lex humana tenet; non ullo fundit aratro terra cibum, latices non ulla vinea falce. |
90 |
Conspectus nulli, similis circumvagor Euri, ceu Sol indeprensus et avius omnia lustro, et nascor moriorque, alius sum semper et idem. Si modo cornipedum liceat vitare tumultus! si modo quis propriam supera illam luce dicaret |
95 |
usque deam, ut noctes uni mihi pulcra niteret et dum cuncta silent, claro penderet in antro!» Haec loquitur: vetuli pendent ex ore loquentis votaque suscipiunt taciti tacitique precantur, cum cernunt simul expallescere. Semita nempe |
100 |
et properante sonat late pede campus equorum. Declinant oculos, convertunt. Assidet hospes nullus: ab obscuro lucebant sidera caelo, mensa aliqua, mirum, patera ridebat et auro. Ingruit ac strepitus, propius rapit ungula turmam. |
105 |
Consistunt equites: «Ehodum!» clamatur «adeste vidistisne ferum vultu pharetraque minacem forte virum?» Vidisse virum negitavit uterque. «Quo sacer ille mihi similis dilabitur undae, avolat ut somnus tenuisque efflatur ut aura, |
110 |
Laureolus? ne illi praesto reor esse Lavernam! nonne expilatam dicas gaudere Dianam? Sed mihi pileolum nequiquam publicus optem, inveniet si aliud corvorum ventre sepulcrum!» His dictis abeunt. Ignaro corde revertunt |
115 |
instaurantque senes epulas et vina nitenti de patera fundunt, te votis rite vocantes cultorem nemorum nymphaeque potentis alumnum, uno iam functus qui bis vir Virbius aevo immortalis agis, divae satiatus amore. |
120 |
Et procul inde equitum strepitu cava terra resultat ac stupet insolitum nox intempesta sonorem. |
[LAUREOLUS] Vide Iuv. 8, 187; Mart. Sp. 7; Verg. Aen. 7, 761 sq.; Servium ad h. l., Ovid. Metam. 15, 543.